مقدمه:
رشته ای از معماری داخلی ساختمان است که برای پوشش سقف اصلی (زیر سقف) بکار میرود. از پیشینه این رشته اطلاعات موثقی در دست نیست.معلوم نیست اولین کسانی که از سقف کاذب استفاده کرده اند چه قدر از کاربردهای مختلف این حرفه آگاهی داشتند اما سقف کاذب در زمانی کوتاه جای خود را در صنعت ساختمان پیدا کرد .
سقف کاذب می تواند بصورت گچی –چوبی –فلزات رنگین- پی وی سی – شیشه ای – آهنی – ورق های فلزی روکش دار – آلومینیومی – کامپوزیت و غیره نصب شود که در هر صورت قابلیت اجراء به صورت واحد و با با هم را داراست.
![]()
حضور سقف کاذب در ساختمان دغدغه پوشش و مخفی نگه داشتن عوامل زیر سقف را از بین می برد که یکی از ویژگیهای این رشته ساختمانی نیز هست.
سقف کاذب در مواردی که ذکر می شود قابلیت خود را بروز می دهد :عبور تاسیسات- آکوستیک کردن- دکوراتیو- سبک کردن ساختمان در برجها- هدایت و جلوگیری از اتلاف دما و رطوبت- نورپردازی مناسب با شرایط کار و زندگی و....
پوشش مهمترین کارکرد سقف کاذب است، بعد از آن دکوراتیو و رنگ آمیزی و نورپردازی قرار می گیرند.
سقف کاذب همپای رشته های مختلف ساختمانی و صنایع دیگر رشد کرده و به پویایی رسیده است. جزو صنایع فلزی وساخت و ساز است که در ساختمان کاربرد دارد. صنعت نوین ساختمان به خوبی این رشته را به خدمت گرفته و از آن بهره می گیرد. تولید انبوه آن هم مقرون به صرفه است که خود این مسئله برای مهندسان ساختمان اهمیت زیادی دارد.
نحوه طراحی سقف کاذب
طراحان سقف کاذب هم با انعطاف پذیری متریال سقف کاذب آشنایی دارند. آنها از اشکال مختلف محصولات مطلعند و این آشنایی به آنها کمک می کند نقشه های بهتری طرح کنند. نقشه هایی که موقع اجرا هم به همان زیبایی روی کاغذ باشند!
طراحی این رشته از صنعت ساختمان به تخصص خاصی نیاز دارد. طراح باید ویژگی های همه سازه ها را به خوبی بشناسد. با انواع سقف کاذب آشنایی داشته باشد و نوع کاربردی آنها را در موقعیت های مختلف درک کند تا درهنگام اجراء تئوری آن یا طراحی بکار گیرد.
موقعیت ها میتواند اینها با شد: رطوبت- دما – اکوستیک – نور پردازی- دکوراتیو – آب و هوای منطقه ای و مقرون به صرفه بودن.
یک نوع طراحی هم مختص تولید کنندگان است که ازنظر اجرا سریع و آسان آن مورد توجه قرار می گیرد.
نحوه نصب سقف کاذب
نصب سریع و آسان سقف کاذب یکی از مواردی است که تولیدکنندگان در ساخت و ساز آن کوشش و رقابت می کنند. طراحان تولید هم تمامی این موارد را در نظر می گیرند و متریالی ابداع می کنند که همه ویژگی های مورد نظر کارفرما و عواملی که بعد از سقف کاذب با آن سر و کار دارند را تامین کند. مثل تکنیسینهای تاسیسات (برقکار،لوله کش، تهویه...)
نصب آسان سقف کاذب به عواملی بستگی دارد که بدین قرار است: سبکی متریال_ انتخاب زوایایی که براحتی سقف مورد نظر اجرا شود_انتخاب متریالی که زوایای پوشش را تامین کند و به راحتی در کنار هم جفت و جور شود_ با سهولت آویزان کردن سقف و مهار آن از سقف اصلی_تولید سازه هایی با اندازه های مختلف.
در انتخاب طرح و اجزاء آن همفکری نزدیک بین مجری سقف کاذب و معمار طراح باید وجود داشته باشد...
سازه سقف کاذب
سازه های سقف کاذب در اختیار تولید کننده است. و به صورت انبوه تولید می شود . امکان تولید کلان آن هم همیشه میسر است. تولید کنندگان این صنف رقابت چشمگیری در طراحی، تولید وعرضه مقرون به صرفه آن با هم دارند.
دوام، استحکام، سبکی، قابلیت رنگ پذیری مناسب و آبکاری، مقاوم در برابر خوردگی (اسید، زنگ زدگی و...)، انعطاف پذیری، قابلیت برش کاری (قیچی،اره و...)، قابلیت خم کاری و دیگر موارد، همگی عواملی برای رقابت بین تولید کنندگان هستند.
زیرسازی سقف کاذب
زیرسازی برای نگه داشتن سقف کاذب است. به یک مجموعه از سازه هایی گفته می شود که در کنار هم و با اتصال به هم اسکلتی را به وجود می آورند که سقف کاذب (سازه های سقف کاذب) بر روی آن متصل می شود که خود این اتصال ممکن است به گونه های مختلفی صورت گیرد.
وظیفه اصلی زیرسازی نگه داشتن سازه های سقف کاذب به سقف اصلی است. این نگه داشتن به صورت افقی، عمودی، زاویه دار و قوسی است.
زیرسازی تمامی سقف کاذبها در مواردی با هم مشترک است و در واقع می توان گفت همان عواملی هستند که رقابت بین تولیدکنندگان را به وجود می آورند.
دو گونه زیرسازی وجود دارد:یکی برای سقفهای آویزانی و دیگری ثابت.
روش اتصال زیرسازی از سقف اصلی به سقف کاذب به صورت دو خط عمود برهم باید باشد و در موارد خاص به صورت زاویه دار می تواند باشد.
اجراء و یا نصب سقف کاذب
مهمترین قسمت سقف کاذب نصب آن است . طراحی و تولید سازه های سقف وزیرسازی آن و همچنین طراحی جهت اجراء برای بدست آوردن زوایای مختلف همگی پیش در آمد این صنعت است ودر مقام تولید قرار می گیرند.
ولی اجراء این تولیدات جلوه و زیبایی این رشته ساختمانی را بخوبی نشان میدهد. نصب سقف کاذب به تنهایی خود پتانسیلی را می طلبد که در تولید به نحوی دیگری این نیاز دیده می شود.
در اجراء نیروی درونی افراد متخصص به کار اجراء شده روح می بخشد که خود این موضوع جای بحث طولانی دارد.اجراء و نصابی سقف کاذب را هر فرد فنی ویا بقولی هر آچاربدستی می تواند انجام دهد. ولی کمتر کسی سراغ اینکار میآید و یا در آن باقی می ماند و تامل می کند .
دقت – ظرافت – هوشیاری – تجسم خلاق – ابتکار – سرعت – و ... عواملی است که در فرد نصاب بخوبی دیده می شود . و فرد مورد نظر آنرا در درون خود شکوفا میکند . خصوصیات هر فرد که در شغلی فنی کار میکند به طور محسوسی با شرایط روحی و روانی آن حرفه عجین می شود . که هر دو یعنی هم فرد و هم شغل بر همدیگر تاثیر میگذارند و بخوبی این مسئله نمایان است.
انواع سقف کاذب
سقف کاذب گریلیوم
سقف کاذب گریلیوم در رده سقف های دکوراتیواست و در بین آنها از ویژگیهای فراوانی برخوردار است این سقف از آلومینیوم وآهن و ورقهای آلیاژی ( این مورد گران است) تولید میشود . سقف گریلیوم سقف باز هم نامیده می شود ( البته از نظر بعضی ها) جمله سقف باز کمی در خواننده یا شنونده باعث تعجب می شود .
حال چرا به سقف گریلیوم ، سقف باز هم گفته می شود . جواب آن در کار تمام شده است . بعد از اینکه سقف نصب شد چیزی که رویت می شود اینست ، خانه های مربع و مستطیل شکلی که پیوسته در کنار هم قرار گرفته است . که هیچ پوششی در داخل و یا پشت آن وجود ندارد و پشت سقف و تاسیساتی که کار شده است به خوبی دیده می شود .
از نحوه تولید هم بگوئیم ، سقف کاذب گریلیوم از ورق به قطر 4/0 الی 1 میلیمتر ( امکان قطر بیشتر نیز وجود دارد در صورتی که مدولها بزرگتر شود) ابتدا ورق را به عرض وطول مشخص در می آورند . که این اندازه طول و عرض بستگی به مدول مربع و مستطیل سقف گریلیوم دارد که از کمترین مدول سه در سه سانتی شروع می شود . برای مدولهای بزرگتر طول وعرض نام برده شده و هم ضخامت ورق بزرگتر می شود، بعد از اینکه ورق را بصورت مستطیل برش دادند نوبت به پرس کاری برروی آن بصورت فاق و زبانه می رسد و سپس از وسط مستطیل آنرا بصورت یو انگلیسی در می آورند که خود این کار در یک دوره ماشین کاری انجام می گیرد .
گریلیوم تولید شده رنک می شود ، رنگ بصورت مایع و یا پودری ویا غیره می باشد ، که در هر صورت به کوره می رود تا خشک شود .
در هنگام نصب قطعات تولید شده روی هم مونتاژ می شود و سپس در کاربرهای که هم شکل با قطعات هستند ولی با اندازه دو برابر قرار می گیرند ودر سطح طراز اجراء می شوند.
مزیت سقف کاذب گریلیوم در نمای آخر اینطور است که هیچ گونه متعلقات سقف ( بجز چراغ ) دیده نمی شود ، چون می توان در پشت سقف آن را کار کرد، مثل در یچه ها ، کانال ها ، دتکتور ها و ...... و دیگر موارد.
معمولا" سقف کاذب گریلیوم را بصورت منفرد و یا ترکیبی با سقف های دیگر اجراء می کنند ( در مورد آخر زیبا تر جلوه می کند) این نوع سقف را بصورت پره ای و یا بافل نیز می توان اجراء کرد ، زیر سازی سقف گریلیوم مانند سقف های دیگر بصورت آویزانی است ، که با سیم مفتول ویا زنجیر این کار انجام می گردد.
بهترین رنگ سقف کاذب گریلیوم
بهترین رنگی که برای سقف کاذب گریلیوم می توان انتخاب کرد رنگ قرمز است ( که ماندگارتر و حس مربع و مستطیل را القا می کند) چون سه رنگ اصلی در هنر وجود دارد که بدین ترتیب است : قرمز ، آبی ، زرد که این سه رنگ همراه با شکل هندسی خود می آیند . قرمز با مربع که حس پایداری و ثبات را دارد و آبی شکل هندسی آن دایره است حس آسمان و کره زمین را دارد و زرد شکل هندسی آن مثلث است که حس نا متعادل و فرو ریختن و خطر ! را به همراه دارد .
حال می شود در رنگ آمیزی سقفهای کاذب از این سه رنگ اصلی کمک گرفت ویا از مشتقات آنها که به این رنگها نزدیک است .
سقف کاذب اسپیس فریم
شاید نام دیگر این سقف کاذب ، سازه فضایی دکوراتیو باشد . فرم و طرح این سقف هرمی شکل است که مقطع چهار گوش آن به طرف بالا و نوک هرم به طرف پائین است .
کل سطح را همین هرمها در کنار همدیگر پوشش می دهند و در ضمن این قابلیت را دارا هستند که در چند طبقه رویهم کار شوند ، ضلع این هرم لوله آلومینیومی است که دو سر آن طوری ساخته می شود که بتوان روی هم پیچ شوند .
سقف کاذب اسپیس فریم از نوع سقفهای پوششی و دکوراتیو است ، زیبای خاصی این نوع سقف دارا است و جلوه خاصی به محیط می دهد .
معمولا" این نوع سقف را در مکانهای نصب میکنند که با دیگر مصالح بکار رفته در ساختمان یک جور هارمونی خاصی را داشته باشد .چون پوشش این نوع سقف به طور کامل نیست به طوری که همه عوامل پشت سقف دیده می شود (البته برای استتار عوامل پشت سقف راه های وجود دارد )
در نظر اول برای بینده وجود اینچنین سقفی بی دلیل است . می توان با نوعی دیگر سقف را پوشش داد که تمامی عوامل انتخابی برای کارفرما را ( سلیقه ای ) دارا باشد.
از این فرم سازه در پوشش سقف سوله ها استفاده می گردد که با لوله های فولادی و قطعات اتصال دهنده که به وسیله ماشینکاری تولید می شود اجراء می گردد . که دیگر دکوراتیو نمی شود .
در داخل کشور عزیز ما ایران سقف کاذب اسپیس زیاد شناخته شده نیست اگر کسی هم کاری انجام می دهد به سفارش کارفرما و یا تعلق خاطری که نسبت به کار خود دارند . از مجریان و تولید کننده های این نوع سقف شرکت کد کن است .
نگاهی به سقف کاذب ترکیبی
سقف کاذب ترکیبی
اجراء چند نوع سقف کاذب درکنار همدیگر ودر غالب یک طرح هندسی منظم و یا غیر منظم به همراه شکست و اختلاف سطح مختلف را سقف کاذب ترکیبی گویند .
برای اجراء چنین سقفی ، طرحی مناسب با سازه های سقف کاذب الزامی است. یعنی طراح باید ازاندازه و زوایای زیر سازی و خود سقف کاذب اطلاعات کافی داشته باشد.
اجراء این گونه از سقف کاذب بسیار نمای زیبای را به وجود می آورد و رنگ بندی ( بازی با رنگ ) در سطوح مختلف و شکسته ها بسیار چشمگیر می شود.
دیگر نکته ای که دراین سقف وجود دارد ، استفاده از نورپردازی و گونه های مختلف از چراغهای توکار است، که جلوه خاصی به طرحهای هندسی و رنگ آمیزی سقف کاذب ترکیبی میدهد.
معمولا" برای اجرا ء این سقف زیر سازی مناسبی را بوجود می آورند ، که با آهنکشی ویا بدون آهنکشی است. که در هر صورت باید محاسبه فنی لازمه لحاظ گردد. بدین صورت که برای یک سوله با ارتفاع حداقل چهار متر ، آهنکشی با آویزهای میله گردی ( ترجیحا" میله گرد آج دار) انجام می گیرد ، وشکل و فرم طرح مورد نظرباید با پرفیل انجام گیرد و در نهایت به آویزها متصل شود.
در مورد زیر سازی بدون آهنکشی ( که به ندرت این مورد پیش میآید) ، هم با آویز گرفتن ( تسمه ویا سیم مفتول) از سقف اصلی و هم سازه های گالوانیزه که رول فرم شده است می توان انجام داد.
نمونه های متفافتی از سقف کاذب ترکیبی در ایستگاه های مختلف مترو در تهران اجراء شده است ، که مجریان آن شرکتهای مختلفی هستند . نمونه های دیگری هم در مکانهای مختلف در تمامی کشور وجود دارد یکی از مجریان معروف این نوع سقف شرکت کد کن می باشد (اولین مجری این سقف نیز می باشد) .
معمولا" این نوع سقف با قیمت بیشتری نسبت به سقفهای دیگر قابل اجراء است . بنا به عواملی که ذکر خواهم کرد ، مثل سازه و زیرسازی بیشتری را طلب میکند سازه های آهنی و سازه مربوط به خود سقف مورد نظر در هنگام اجراء باعث اتلاف وقت بیشتری می شود . که از نظر زما نبندی در اجراء با سقفهای دیگر متفاوت است .
سقف کاذب ترکیبی را معمولا" در مساحتهای بزرگ ( که مساحت مورد نظر یکجا باشد و پراکندگی نداشته باشد یعنی دیوار و دیگر عوامل جدا کننده فضا وجود نداشته باشد ) اجرء میشود چون زیبای بهتری را جلوه گرمی نمائید . در مساحت کمتر که مجاور همان فضا ذکر شد ه است قابل اجراء است. در موارد دیگر معمولا" بدون آهنکشی پشت سقف ( البته در مساحتی کم ) انجام میگردد، مثل سرویسها ، کارایی بیشتری دارد . در سقف کاذب ترکیبی بدون آهنکشی باید از سازه های مربوط به همان سقف مورد نظر بیشتر استفاده کرد و تعداد آویزهم نیز بیشتر ، در اجراء سقف کاذب ترکیبی بدون آهنکشی از عوامل اتصالات موقت و نیمه موقت ، مثل انواع پیچ و پرچ و فنرهای نگهدارنده و سیم مفتول گالوانیزه و .... استفاده فراوان میکنیم . ( تا استحکام مورد نظر وقابل قبول را داشته باشیم )
درسقف کاذب ترکیبی بعد از اتمام و یا قبل از شروع پروفیل آهنی را ضد زنگ میزنیم که خوردگی سازه آهنی را کمتر کنیم ، در موارد آب و هوایی رطوبتی از سند بلاست هم استفاده می کنند و بعد رنگ انجام می شود .
در بعضی موارد کاری ، در سقف کاذب ترکیبی پشت سقف باید طوری کار شود که شخصی بتواند حرکت کند یعنی برای بازدید و سرکشی از عوامل تاسیساتی و یا تعمیرات آن در پشت سقف رفت و آمد کند .
در پشت سقف کاذب مسیرهای باریک تعبیه می شود که همان شخص مورد نظر بتواند حرکت کند حال بصورت دولا دولا ویا ایستاده ، اصطلاح این مسیر را گربه رو میگویند .
سقف کاذب ترکیبی در اختلاف سطح اگر اجراء شود ، زیبای خاصی را دارد که با رنگی متفاوت و قرینه نسبت به دیگر سطوح ( همان مساحت اجرایی) جلوه خاصی را دارا می شود .
اختلاف سطح در سقف کاذب ترکیبی میتواند با زاویه های مختلف باشد ویا بصورت منحنی ، که در هر صورت متناسب با زوایا و انحنا ء سازه های سقف کاذب است و خارج از آن نمی توان کار کرد ، مگر سازه ای با طرحی مورد نظر تولید کرد ( که این مسئله هزینه ای جدا دارد ) .
در کل سقف کاذب ترکیبی بسیار زیبا است که مجریان آن در کشور ما آنرا به زیبای اجراء میکنند . و میتوان مدعی شد که در این صنعت پیشرفتهای شایانی انجام شده است .
سقف کاذب دامپا
تاريخچه دامپا: حدود چهل سال پيش يك مهندس سوئدي در دانمارك كار ميكرد كه كار ايزوله كردن خانه ها ي را به عهده داشت كه براي اجاره ميساختند. و تمام سعي اين بود كه اين خانه ها سبك – ارزان- سريع ساخته شود . براي سقف كاذب آن طرحي ارائه شد كه چند سال بعد در 1968 جايزه بهترين طراحي داخلي را ربود (سي و هفت سال پيش) اسم اين طرح دامپا 10 بود كه امروزه هنوز در ايران اجرا می شود. بله دامپا اينگونه متولد شد. و از همه بد تر ماندگار شد . اسم دامپا از تركيب دو كلمه دانماركي درست شده است به اين صورت تلفظ ميشده است دامپ اوف . كه معني آن مي شود بيصدا البته به زبان دانماركي . دامپا اسم كارخانه توليد كننده شده و در حال حاضر يكي از بزرگترين سازنده هاي انواع سقف كاذب است كه در تمامي دنيا نمايندگي دارد . و از معتبر ترين توليد كنندها نيز مي باشد .
شرکت های که دامپا تولید می کنند:
/ شرکت دورال
/ شرکت لمبه
/ شرکت لمبه کاران زرین
/ شرکت پارت نیک صنعت
/ شرکت بیصدا
/ ...........
دامپا بعد از گذشت نزدیک به چهل سال از طراحی آن هنوز بهترین است ( البته در ایران) خود شرکت دامپا تولیداتی کار آمد تر دارد که در حال حاضر تمامی تولید کنند های سقف کاذب بر روی آن فعالیت می کنند . نوعی از سقف کاذب است که مملکت ما هم وارد شده و تولید کشور چین است .
این سقف کاذب به تایل معروف است . که سال ها قبل شرکت دورال ( که نماینده دامپا نیز بود) این نوع را تولید میکرد . در این سقف کاذب خود تایل آلومینیومی است و نگهدارنده آن گالوانیزه و زیرسازی آن هم همینطور ( گالوانیزه) . تایل بصورت پانچ شده نیز تولید می شود و در اندازه های سی در سی ویا شصت در شصت سانتی متر ، زیرسازی هم بصورت پنهان کار میشود ( در این نوع سقف کاذب نگهدارنده تایل دیده نمی شود ).
در کل سقف کاذب زیبای است و درمکان های مختلف ساختمان قابلیت اجراء را دارد .
سقف کاذب تایل
تایل (با نگهدارنده مخفی یا پنهان)
معنای انگلیسی به فارسی ( مراجعه شود به فرهنگ لغات ) آجر و سفال روی پشت بام است .ولی در صنعت سقف کاذب معنای دیگری دارد . به صفحاتی مربع شکل ( بعضی وقتا مستطیل)در یک اندازه مشخص سطحی ازسقف را می پوشاند و نگهدارنده های نمایان و پنهان این عمل انجام میگردد.
این نوع سقف کاذب مانند دیگر سقفها عمل زیر سازی و آویز گرفتن از سقف اصلی را دارد. در سطح تراز ویا شیب دار کار می شود و زیر سازی آن از جنس گالوانیزه است ( در مورد نگهدارنده غیر نمایان ) در مورد نگهدارنده های نمایان از جنس آلومینیومی و گالوانیزه رول فرم شده است و عمل زیرسازی در نگهدارنده نمایان ، آویز از سقف اصلی است .
در موارد خاص که از اسکلت آهنی استفاده میگردد ، مانند ارتفاع بلند از سقف اصلی و شیب دار بودن و در سقف های ترکیبی و یا عبور تاسیسات از زیر سقف اصلی و یا افزایش چراغهای روشنایی و ....
در نگهدارنده آشکار ، به سازه مورد نظر سپری گفته میشود که با مقطع حرف انگلیسی تی تولید می گردد ( بصورت آلومینیومی ) و قابل رنگ آمیزی در سلیقه های مختلف است در سپری گالوانیزه رول فرم شده هم انتخاب رنگ وجود دارد ( در حال حاضر سپری موجود در بازار کار فقط سفید است ) .
خود تایل از جنس آلومینیومی وگالوانیزه ویا چوب و پی وی سی و کامپوزیت و یا ...... میتواند باشد و فرم شکل آن نیز در تولید به دلخواه طراح وکارفرما وتولید کننده است.
تایل بصورت ساده و سورخدار ( آکوستیک محیط) طراحی و تولید می گردد اندازه های ساخت آن در حال حاضر 60*60 ویا 30*30 است .
از تولید کنندهای به نام میتوان از شرکت کد کن نام برد که در زمینه ساخت وتولید و اجراء و طراحی سابقه طولانی دارد و تجربیات فراوان که به تازگی تولیدات کشور های خارجی را در کشور وارد کرده
تایل های بسیار زیبا وبا اندازه مدولهای کاملا" یکسان ( در تولید ) و با کیفیت رنگ فوق العاده که همگی این موارد در اتمام اجراء سقفی بسیار زیبا به وجود می آورد .
تبادل
لینک هوشمند